CME tăng ký quỹ vàng bạc: Bước đi then chốt hay lời cảnh báo lặp lại lịch sử?

Quyết định tăng ký quỹ lần thứ hai chỉ trong hai tuần của CME Group, chính thức có hiệu lực từ ngày 29/12, không chỉ là một biện pháp kỹ thuật mà còn là tín hiệu cảnh báo sự quá nhiệt của thị trường, trong bối cảnh giá bạc đã tăng vọt hơn 170% trong năm 2025.

Sáng ngày 29 tháng 12 năm 2025, thị trường kim loại quý toàn cầu thức dậy trong một bầu không khí căng thẳng và quyết định. Theo Thông báo số 25-393 của Chicago Mercantile Exchange (CME Group), mức ký quỹ ban đầu cho hợp đồng tương lai bạc giao tháng 3/2026 chính thức được nâng từ khoảng 20,000 USD lên 25,000 USD, có hiệu lực ngay sau phiên đóng cửa ngày hôm đó.

Đây là lần điều chỉnh tăng thứ hai chỉ trong vòng hai tuần, sau quyết định tăng khoảng 10% vào ngày 12/12, đẩy mức yêu cầu từ mức cũ lên khoảng 22,000 USD. Động thái này được đưa ra khi giá bạc giao ngay đang dao động ở vùng 77-79 USD/ounce, hoàn tất mức tăng hơn 170% chỉ trong năm 2025, vượt xa mức tăng của vàng và các kim loại quý khác.

Những vị thế không kịp đáp ứng yêu cầu ký quỹ mới sẽ đối mặt với nguy cơ bị thanh lý bắt buộc. Quyết định của sàn giao dịch hàng hóa lớn nhất thế giới này đã đánh thức những ký ức về hai sự kiện lịch sử định hình: vụ sụp đổ năm 1980 của anh em nhà Hunt và đỉnh điểm bong bóng năm 2011. Tuy nhiên, lần này, câu chuyện phức tạp hơn bởi một cuộc khủng hoảng nguồn cung vật chất thực sự, với việc Trung Quốc - quốc gia thống lĩnh 60-70% thị trường bạc tinh luyện toàn cầu - chuẩn bị siết chặt xuất khẩu từ ngày 1/1/2026.

Áp lực từ quyết định lịch sử của CME và câu hỏi về tính thanh khoản

Quyết định tăng ký quỹ của CME, về bản chất, là một biện pháp quản lý rủi ro chính thức, được đưa ra để bảo vệ tính ổn định của thị trường khi biến động giá (volatility) ở mức cực cao. Bằng cách yêu cầu các nhà giao dịch phải ký quỹ nhiều vốn hơn cho mỗi hợp đồng, sàn giao dịch đảm bảo rằng họ có đủ năng lực tài chính để trang trải các khoản lỗ tiềm tàng trong môi trường nhiều biến động.

Tuy nhiên, tác động thực tế lên thị trường là ngay lập tức và mạnh mẽ. Đối với hàng ngàn nhà đầu tư tổ chức, quỹ và cá nhân sử dụng đòn bẩy, yêu cầu mới tạo ra một cú sốc thanh khoản. Họ buộc phải lựa chọn: hoặc bơm thêm tiền mặt vào tài khoản ký quỹ, hoặc đóng bớt vị thế mua (bán ra) để giảm quy mô phơi nhiễm, bất kể niềm tin dài hạn vào triển vọng bạc của họ là thế nào. Quá trình này thường dẫn đến áp lực bán kỹ thuật tập thể và có thể kích hoạt những đợt biến động giá đột ngột trong ngắn hạn.

Nhà phân tích vĩ mô Qinbafrank đã chỉ ra rằng, dù lần tăng ký quỹ hiện tại chưa gay gắt bằng các đợt trong lịch sử, nó vẫn làm giảm đáng kể mức đòn bẩy khả dụng trên thị trường, buộc các nhà giao dịch phải đưa ra quyết định nhanh chóng và thường mang tính cưỡng ép.

Tiếng vọng từ quá khứ: Bài học đắt giá từ năm 1980 và 2011

Phản ứng lo ngại của thị trường với động thái của CME có cơ sở vững chắc từ hai sự kiện lịch sử đã trở thành bài học kinh điển.

Sự kiện đầu tiên là “Thứ Năm Bạc” (Silver Thursday) năm 1980. Khi đó, anh em nhà Hunt đã tích lũy một khối lượng khổng lồ hơn 200 triệu ounce bạc vật chất, đồng thời sử dụng đòn bẩy từ hợp đồng tương lai để đẩy giá từ khoảng 1.50 USD lên gần 50 USD/ounce.

Động cơ của họ là phòng ngừa lạm phát và sự suy yếu của đồng USD. Để kiểm soát tình hình, CME đã ban hành “Silver Rule 7”, một quy định hạn chế nghiêm ngặt việc mua hợp đồng bằng ký quỹ, thực tế yêu cầu các vị thế mới phải được hậu thuẫn gần như 100% bằng tiền mặt.

Cú đánh này, kết hợp với chính sách thắt chặt tiền tệ mạnh tay của Chủ tịch Cục Dự trữ Liên bang Mỹ lúc đó là Paul Volcker, đã phá vỡ hoàn toàn chuỗi đòn bẩy. Kết quả là hàng loạt vị thế bị thanh lý bắt buộc, anh em nhà Hunt thua lỗ hơn 1 tỷ USD và phá sản, còn giá bạc lao dốc từ 50 USD xuống chỉ còn 10 USD trong vòng vài tháng.

Gần hơn, năm 2011 chứng kiến một kịch bản gần như lặp lại. Trong bối cảnh lãi suất bằng 0, các chương trình nới lỏng định lượng (QE) và cuộc khủng hoảng nợ châu Âu, giá bạc đã tăng phi mã từ 8.50 USD lên 50 USD - một mức tăng hơn 500%.

Khi giá chạm đỉnh, CME đã thực hiện một loạt động thái mạnh tay: nâng ký quỹ năm lần liên tiếp chỉ trong vòng chín ngày. Hành động này buộc các quỹ đầu cơ sử dụng đòn bẩy cao phải rút lui hàng loạt. Hậu quả là giá bạc giảm gần 30% chỉ trong vài tuần, mở đầu cho một chu kỳ giảm giá kéo dài nhiều năm sau đó.

Bạn có thể tham khảo phân tích chi tiết hai sự kiện lịch sử này trong bài viết sau đây từ WikiFX.

Cơn sốt Bạc năm 2025: Lịch sử cảnh báo cuộc chơi có thể kết thúc bất kỳ lúc nào

Giá bạc vượt 70 USD/oz năm 2025 với mức tăng 140%. Bài viết phân tích bài học từ cú sập lịch sử của anh em nhà Hunt (1980) và năm 2011 khi CME tăng margin, cảnh báo rủi ro đòn bẩy và khả năng lặp lại kịch bản điều chỉnh mạnh. WikiFX cung cấp dự báo và khuyến nghị cho nhà đầu tư.

Thông tin 2025-12-25

相关内容

Sự khác biệt then chốt

Tuy nhiên, điểm khác biệt cốt lõi và cũng là yếu tố khiến diễn biến thị trường lần này khó dự đoán hơn, nằm ở yếu tố cơ bản của thị trường vật chất. Nếu các đợt tăng giá lịch sử trước đây chủ yếu được thúc đẩy bởi đầu cơ tài chính và động lực vĩ mô, thì đợt tăng giá năm 2025 lại được hậu thuẫn vững chắc bởi một cuộc khủng hoảng nguồn cung thực sự, tạo ra sự tách biệt ngày càng lớn giữa bạc “giấy” (hợp đồng, chứng chỉ) và bạc “vật chất” (kim loại thật có thể giao nhận).

Sự siết chặt nguồn cung này được thể hiện rõ trên nhiều phương diện. Thứ nhất, dự trữ bạc vật chất trên toàn cầu đang cạn kiệt một cách báo động. Tồn kho được kiểm toán tại các kho của COMEX (Mỹ) đã giảm khoảng 70% trong vòng năm năm qua. Tương tự, tồn kho tại các kho ở London (LBMA) cũng lao dốc khoảng 40%. Trong khi đó, dự trữ trong nước của Trung Quốc đang ở mức thấp nhất trong một thập kỷ, với một số khu vực công nghiệp chỉ còn đủ bạc dự trữ cho 30 đến 45 ngày sản xuất.

Thứ hai, một quyết định mang tính “thay đổi cuộc chơi” đến từ Trung Quốc. Bắt đầu từ ngày 1 tháng 1 năm 2026, chính phủ nước này sẽ chính thức áp dụng một hệ thống giấy phép xuất khẩu bạc mới, thay thế hệ thống hạn ngạch (quota) cũ. Theo quy định từ Bộ Thương mại Trung Quốc, chỉ các nhà sản xuất lớn được nhà nước chứng nhận, có công suất hàng năm ít nhất 80 tấn và hạn mức tín dụng trên 30 triệu USD, mới được phép xuất khẩu.

Với việc kiểm soát 60-70% thị trường bạc tinh luyện toàn cầu, động thái này được so sánh với cách Trung Quốc từng sử dụng đất hiếm như một công cụ địa chính trị, biến bạc trở thành một mặt hàng chiến lược mới.

Thứ ba, sự mất cân bằng giữa cung và cầu vật chất đã tạo ra một chênh lệch giá trị kỷ lục. Tỷ lệ giấy-so-vật-chất trên thị trường hiện nay ở mức đáng kinh ngạc. Một số ước tính cho thấy cứ mỗi ounce bạc thật tồn tại, lại có tới hơn 300 ounce bạc “trên giấy” được giao dịch. Sự mất cân bằng này đã đẩy tỷ giá hoán đổi (swap rate) của bạc sâu vào vùng âm, phản ánh nhu cầu giao nhận vật chất cực kỳ mạnh mẽ từ phía người mua.

Thậm chí, quỹ bạc duy nhất của Trung Quốc - UBS SDIC Silver Futures LOF - gần đây đã phải tạm dừng chấp nhận dòng tiền mới từ nhà đầu tư cá nhân sau khi giá chứng chỉ quỹ tăng vọt 60% so với giá trị tài sản cơ sở thực tế, một dấu hiệu rõ ràng cho thấy mức độ cuồng nhiệt của dòng vốn bán lẻ đã vượt xa nền tảng cơ bản.

Phản ứng dây chuyền tại Việt Nam

Áp lực từ thị trường quốc tế đã nhanh chóng tạo ra hiệu ứng dây chuyền mạnh mẽ tại thị trường Việt Nam, thể hiện qua hai hiện tượng chính: cơn sốt mua bạc vật chất và biến động giá chóng mặt.

Tại Hà Nội và Thành phố Hồ Chí Minh, nhiều cửa hàng vàng bạc lớn như Phú Quý, Bảo Tín Minh Châu đã sớm thông báo hết hàng từ sáng sớm. Người dân xếp hàng chờ đợi với hy vọng mua được bạc miếng, nhưng phần lớn chỉ nhận được phiếu hẹn giao hàng sau 2 đến 3 tháng.

Một khách hàng tại Hà Nội chia sẻ: “Tôi xếp hàng từ sáng sớm nhưng cửa hàng hết bạc sau 8h. Hiện, cửa hàng chỉ bán phiếu và hẹn 3 tháng sau mới nhận được bạc”. Tình trạng này phản ánh sự khan hiếm nguồn cung vật chất ngay tại thị trường nội địa, khi các đại lý gặp khó khăn trong việc nhập khẩu và dự trữ.

Về giá cả, mức tăng tại thị trường trong nước cũng rất đáng kể. Chỉ tính từ đầu tháng 11, giá bạc trong nước đã tăng khoảng 30 triệu đồng/kg, tương đương mức tăng gần 37%. Đến sáng ngày 27/12, giá bán ra phổ biến ở các cửa hàng đã ở mức 81.99 triệu đồng/kg, tương đương hơn 3 triệu đồng/lượng.

So sánh với đầu năm, mỗi lượng bạc từ mức khoảng 1.1 triệu đồng đã tăng lên hơn 3 triệu đồng. Sự dịch chuyển của nhà đầu tư cá nhân cũng rõ rệt, nhiều người bắt đầu chuyển hướng sang bạc khi giá vàng đã lên quá cao, coi đây là kênh “phòng thủ và tích lũy” với chi phí vào cửa thấp hơn.

Ông Huỳnh Minh Tuấn, nhà sáng lập FIDT, cho biết bạc vật chất gần đây rất được quan tâm và được đưa vào danh mục các kim loại quý với tỷ trọng 5-10% trong chiến lược phân bổ tài sản.

Tương lai của bạc

Triển vọng dài hạn của bạc bị chi phối bởi một động lực cơ bản và không thể đảo ngược: nhu cầu công nghiệp chiến lược từ cuộc cách mạng công nghệ và chuyển đổi năng lượng toàn cầu.

Vai trò then chốt của bạc trong nền kinh tế hiện đại là không thể thay thế. Hơn 50% nhu cầu bạc toàn cầu hiện nay đến từ các ngành công nghiệp, nhờ vào đặc tính dẫn điện tốt nhất trong tất cả các kim loại. Trong lĩnh vực năng lượng mặt trời, mỗi tấm pin quang điện hiện đại có thể cần tới 20 gram bạc.

Theo Silver Institute, thị trường bạc vật chất dự kiến tiếp tục thâm hụt khoảng 120 triệu ounce trong năm 2025, đánh dấu năm thứ năm liên tiếp thiếu hụt cấu trúc. Nhu cầu từ riêng ngành năng lượng tái tạo được dự báo sẽ chiếm một nửa sản lượng bạc toàn cầu vào năm 2030.

Trong ngành xe điện (EV), mỗi chiếc xe sử dụng lượng bạc gấp 2-3 lần so với xe chạy động cơ đốt trong truyền thống. Các chip bán dẫn tiên tiến phục vụ trí tuệ nhân tạo (AI) và các trung tâm dữ liệu khổng lồ cũng phụ thuộc sâu sắc vào bạc.

Elon Musk, nhà sáng lập Tesla và xAI, gần đây đã công khai bày tỏ lo ngại, cho rằng tình trạng giá bạc cao kỷ lục “không phải là tin tốt”, vì kim loại này là nguyên liệu đầu vào thiết yếu cho nhiều ngành công nghiệp then chốt mà các công ty của ông tham gia. Bình luận này làm nổi bật mâu thuẫn cố hữu giữa nhu cầu chiến lược dài hạn và chi phí sản xuất tăng vọt trong ngắn hạn.

Tuy nhiên, chính sức mạnh công nghiệp này cũng đặt ra một giới hạn tự nhiên cho đà tăng giá. Các nhà phân tích cảnh báo rõ ràng về một ngưỡng giá “phá vỡ”. Họ chỉ ra rằng, nếu giá bạc đạt mức 134 USD/ounce, nó có thể xóa sổ toàn bộ lợi nhuận hoạt động của ngành công nghiệp sản xuất pin mặt trời.

Dựa trên biểu đồ lợi nhuận trung bình của ngành năm 2024, mức giá này sẽ tạo ra điểm hòa vốn (break-even) nguy hiểm, có nguy cơ làm chậm đáng kể tốc độ áp dụng năng lượng tái tạo trên toàn cầu, từ đó phản tác dụng với mục tiêu chuyển đổi xanh.

Các nhà phân tích từ CITIC JianTou Futures và Guoxin Futures mô tả thị trường hiện tại như đang “đi trên dây” – dòng vốn đổ vào quá nhanh đã đẩy kỳ vọng giao dịch quá mức, tạo ra rủi ro đầu cơ chồng chất lên trên nền tảng thiếu hụt thực tế.

Dự báo và kịch bản

Trước ngã rẽ quan trọng, các dự báo của các tổ chức tài chính lớn cũng như kịch bản của các nhà phân tích trở nên rất phân hóa, phản ánh mức độ bất định cực cao của thị trường.

Về ngắn hạn, các ngân hàng lớn đưa ra các mục tiêu giá khác nhau. UBS kỳ vọng giá bạc có thể đạt 55 USD/ounce vào giữa năm 2026. Trong khi đó, Bank of America đưa ra mục tiêu lạc quan hơn, vào khoảng 65 USD/ounce. Sự chênh lệch này cho thấy sự bất đồng trong việc đánh giá tác động của các yếu tố địa chính trị, như chính sách của Trung Quốc, và khả năng điều chỉnh kỹ thuật sau đợt tăng ký quỹ.

Về dài hạn, các kịch bản càng trở nên rộng mở. Một số phân tích tích cực cho rằng, nếu tình trạng thiếu hụt cấu trúc tiếp tục và quá trình chuyển đổi năng lượng được đẩy mạnh, giá bạc có thể chạm vùng 133-143 USD/ounce trong giai đoạn từ 2027 đến 2030. Thậm chí, một kịch bản cực đoan hơn dự báo giá có thể vượt 200 USD/ounce nếu tất cả các yếu tố thuận lợi cùng hội tụ: khủng hoảng nguồn cung trầm trọng hơn, đòn bẩy tài chính tiếp tục chảy vào, và đồng USD suy yếu đáng kể.

Tuy nhiên, cũng có những ý kiến thận trọng hơn cho rằng áp lực từ ký quỹ mới của CME có thể chỉ là một đợt “thanh lọc cần thiết” để rửa sạch yếu tố đầu cơ dư thừa, giúp thị trường củng cố ở các mức giá thấp hơn trước khi tiếp tục xu hướng tăng dài hạn dựa trên các yếu tố cơ bản vững chắc.

Phiên giao dịch ngày 29/12 và những tuần đầu tiên của năm 2026 sẽ là phép thử quan trọng để trả lời câu hỏi then chốt: Liệu áp lực bán ra từ việc cắt giảm đòn bẩy cưỡng bức có lấn át được lực mua kiên định đến từ nhu cầu vật chất và niềm tin vào câu chuyện cơ bản dài hạn? Hay lịch sử sẽ một lần nữa lặp lại, với việc các động thái quản lý của sàn giao dịch tạo ra một đợt điều chỉnh mạnh, dù chỉ là tạm thời?

Có một điều chắc chắn: kỷ nguyên bạc giá rẻ, dồi dào đã kết thúc. Thế giới đang thức tỉnh trước giá trị chiến lược thực sự của một kim loại từng bị xem nhẹ, trong một cuộc “Đại siết chặt Bạc” toàn cầu, nơi các quy luật cung - cầu khắc nghiệt, những quyết định địa chính trị và nhu cầu công nghiệp không thể thay thế sẽ cùng nhau viết nên chương mới cho thị trường hàng trăm năm tuổi này.