Liệu đồng euro có thể thay thế đồng USD để trở thành đồng tiền thống trị toàn cầu?

Như đã đề cập trong bài viết hôm qua, tính đến giữa tháng 5, vị thế bán ròng đồng USD đã tăng lên 16,5 tỷ USD, mức cao nhất kể từ tháng 9 năm ngoái. Nhiều dòng vốn đã rút khỏi đồng USD, chuyển sang các đồng tiền phi Mỹ như EUR, NZD, AUD, JPY, thậm chí quay lại với vàng. Đồng USD đang cho thấy xu hướng suy yếu rõ rệt.

1. Vốn đầu cơ rút mạnh khỏi USD, đồng euro thu hút sự chú ý trở lại

Báo cáo COT ngày 20/5 chỉ ra rằng, mặc dù vị thế bán ròng đã giảm 4,5 tỷ USD trong một thời gian ngắn, nhưng niềm tin của phe mua đồng USD vẫn khá yếu. Đặc biệt, sau khi ông Trump tuyên bố hoãn việc áp thuế 50% với hàng hóa EU, chỉ số USD đã chấm dứt chuỗi tăng 4 tuần liên tiếp, khiến các nhà giao dịch ồ ạt cắt giảm vị thế đồng USD. Một số phân tích cho rằng, nếu Nhà Trắng tiếp tục theo đuổi chính sách thuế cao, đà bán khống USD sẽ còn tiếp diễn.

Dù lực bán đồng USD có dấu hiệu chững lại trong tuần qua, nhưng các quỹ quản lý tài sản vẫn nắm giữ hơn 4.000 lệnh bán ròng chỉ số USD, cho thấy tổ chức lớn vẫn thận trọng với triển vọng của đồng bạc xanh. Trong khi đó, Chủ tịch ECB bà Christine Lagarde tuyên bố, nếu các quốc gia EU có thể hội nhập sâu hơn về tài chính, ngân sách và an ninh, đồng euro hoàn toàn có khả năng trở thành lựa chọn thay thế USD. Quan điểm này có thể thúc đẩy lực bán đồng USD, dù dưới góc nhìn của chúng tôi, vấn đề không đơn giản như vậy!

2. Những rào cản cơ cấu của đồng euro: Đồng tiền chung nhưng ngân sách rời rạc

Điều giúp USD duy trì vị thế là đồng tiền dự trữ toàn cầu không chỉ đến từ chính sách ngắn hạn, mà còn dựa trên nền tảng thể chế vững chắc. Trái phiếu chính phủ Mỹ do Bộ Tài chính phát hành được bảo chứng bởi chính phủ liên bang, có tính thanh khoản cao và rủi ro thấp – là “hầm trú ẩn” cho dòng vốn toàn cầu.

Ngược lại, khu vực đồng euro dù có đồng tiền chung nhưng tài khóa vẫn chia rẽ. Các quốc gia tự phát hành trái phiếu, chênh lệch về xếp hạng tín nhiệm rất lớn. Trái phiếu Đức, Pháp hay Ý không cùng mức độ tín nhiệm, nhà đầu tư không chỉ phải đánh giá "niềm tin vào euro", mà còn phải xác định "trái phiếu của quốc gia nào". Điều này khiến đồng euro khó xây dựng được niềm tin vững chắc như USD trên thị trường quốc tế.

Từ lâu, EU vẫn chưa đạt được đồng thuận trong việc phát hành "Eurobonds" – trái phiếu chung của khu vực. Nỗi lo về chia sẻ rủi ro tài khóa khiến các nước thành viên không thể nhất trí. Cơ cấu phân mảnh như vậy là một rào cản lớn cho tham vọng trở thành đồng tiền thống trị toàn cầu của euro.

3. Đặc tính tiền tệ toàn cầu vẫn do USD dẫn dắt, euro chỉ là đồng tiền mạnh mang tính khu vực

Xét về vai trò tiền tệ, đồng USD vẫn chiếm ưu thế áp đảo. Từ phương tiện thanh toán, tài sản dự trữ đến đơn vị định giá toàn cầu, USD đều thống trị. Trên 80% giao dịch ngoại hối toàn cầu liên quan đến USD, gần 60% dự trữ ngoại hối toàn cầu được định giá bằng USD, trong khi euro vẫn chủ yếu lưu hành trong khu vực châu Âu.

Điều quan trọng hơn là vai trò của USD trong thời điểm khủng hoảng gần như không thể thay thế. Trong cuộc khủng hoảng tài chính 2008 hay đại dịch COVID-19 năm 2020, dòng tiền trú ẩn vẫn đổ về USD thay vì euro. Khả năng phản ứng và can thiệp thị trường của Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) hiện chưa có đối trọng tại châu Âu. Yếu tố chính trị cũng đóng vai trò lớn – EU không thể so sánh với Mỹ về ảnh hưởng địa chính trị, quân sự và ngoại giao. Do đó, dù euro có đầy đủ chức năng tiền tệ, nhưng vẫn thiếu nền tảng để trở thành trụ cột của hệ thống niềm tin quốc tế.

Kết luận:

Không thể phủ nhận euro đang dần được chú ý nhiều hơn trong bối cảnh USD đối mặt với nhiều thách thức. Vai trò thay thế của euro có thể nổi bật trong giao dịch năng lượng, các hiệp định song phương hoặc cơ cấu trái phiếu đặc biệt. Tuy nhiên, để nói euro "soán ngôi" USD thì vẫn còn quá sớm. Trừ khi EU thực hiện hội nhập tài chính sâu rộng, thiết lập cơ chế phát hành nợ chung và nâng cao ảnh hưởng chính trị quốc tế, thì euro nhiều khả năng vẫn chỉ là đồng tiền mạnh mang tính khu vực – chứ chưa thể trở thành đồng tiền bá chủ toàn cầu.

[Giá vàng]

Xét theo xu hướng hiện tại của USD và euro, giá vàng đang hình thành vùng hỗ trợ vững chắc quanh mức 3.320–3.325 USD/oz. Mỗi lần điều chỉnh đều thu hút lực mua trở lại, cho thấy nhu cầu bắt đáy mạnh mẽ. Vùng 3.340–3.350 USD là khu vực giằng co giữa bên mua và bán – nếu vượt thành công, có thể mở ra đợt tăng giá mới. Dù thị trường Mỹ nghỉ lễ khiến thanh khoản sụt giảm, nhưng đà phục hồi của chứng khoán châu Âu không làm giảm sức hút của vàng, phản ánh tâm lý phòng ngừa rủi ro vẫn đang ở mức cao.

Kháng cự: 3.365 USD/oz

Hỗ trợ: 3.248 – 3.300 – 3.325 USD/oz

Cảnh báo rủi ro: Những quan điểm, phân tích và dữ liệu trong bài viết này chỉ mang tính chất tham khảo thị trường chung và không đại diện cho lập trường của nền tảng. Mọi hành động đầu tư đều do người đọc tự quyết định và tự chịu rủi ro. Vui lòng giao dịch một cách cẩn trọng.