Christopher Waller và "Lộ trình 2026": Fed sẽ cắt giảm thêm 100 điểm lãi suất?

Bài phát biểu mang tính bước ngoặt của Thống đốc Fed Christopher Waller vào tối ngày 17/12/2025 đã “bật đèn xanh” cho lộ trình cắt giảm lãi suất trong năm 2026. Trước thềm cuộc phỏng vấn quan trọng với Tổng thống Trump, Waller đã gửi đi thông điệp mạnh mẽ về sự độc lập của Ngân hàng Trung ương, đồng thời cung cấp một viễn cảnh chính sách rõ ràng dựa trên đánh giá “thị trường lao động rất mềm” và dự báo “lạm phát sắp hạ nhiệt”.

Trong một bài phát biểu được giới tài chính toàn cầu chờ đợi tại Hội nghị Thượng đỉnh CEO Yale vào tối ngày 17/12/2025, Thống đốc Christopher Waller của Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) đã phác thảo một bản đồ chiến lược có thể định hình chính sách tiền tệ Hoa Kỳ cho năm 2026. Là một thành viên then chốt của Ủy ban Thị trường Mở Liên bang (FOMC) và đồng thời là một trong năm ứng viên cuối cùng được Tổng thống Donald Trump xem xét để kế nhiệm Chủ tịch Jerome Powell, mọi lời nói của Waller đều được thị trường phân tích dưới nhiều lớp nghĩa.

Cứu vãn một thị trường lao động đang “rất mềm yếu”

Waller dành sự quan tâm hàng đầu cho thị trường lao động, mô tả tình trạng hiện tại bằng những từ ngữ mạnh mẽ như “rất mềm yếu” (very soft). Ông chỉ ra rằng tốc độ tăng trưởng việc làm theo bảng lương hiện tại là “không tốt” và nền kinh tế đang tiến rất gần đến mức “tăng trưởng việc làm bằng 0”. Đây là một dấu hiệu rõ ràng của một thị trường lao động không lành mạnh, đòi hỏi sự chú ý đặc biệt.

Sự suy yếu này, theo ông, diễn ra một cách âm ỉ và liên tục chứ không phải là một cú sốc đột ngột, khiến nó trở thành mối lo ngại cấp bách về mặt chính sách. Chính “chân trụ” việc làm trong nhiệm vụ kép của Fed đang cho thấy những vết nứt đáng kể, và Waller tin rằng đã đến lúc ưu tiên bảo vệ nó. Ông nhấn mạnh: “Điều then chốt đối với tôi là khía cạnh việc làm trong nhiệm vụ kép của chúng ta, và lạm phát sẽ quay trở lại mức mục tiêu”.

Lạm phát được dự báo sẽ hạ nhiệt rõ rệt

Để củng cố cho lập trường ủng hộ nới lỏng chính sách, Waller đưa ra một dự báo lạc quan về xu hướng lạm phát. Mặc dù thừa nhận lạm phát hiện vẫn cao hơn mục tiêu 2%, ông bày tỏ sự tin tưởng rằng nó sẽ bắt đầu giảm một cách rõ rệt trong vòng 3 đến 4 tháng tới, tức là vào khoảng quý I/2026. Quan trọng hơn, ông khẳng định “sẽ không có sự tái tăng tốc của lạm phát”, một tuyên bố nhằm xoa dịu những lo ngại lớn nhất của thị trường.

Waller cho rằng các tác động từ chính sách thuế quan, nếu có, cũng chỉ mang tính chất “một lần” đối với mức giá và sẽ không tạo ra áp lực lạm phát dai dẳng. Sự lạc quan này cho phép ông tập trung nguồn lực chính sách vào việc đối phó với nguy cơ từ thị trường lao động mà không bị ràng buộc quá mức bởi nỗi sợ lạm phát.

Dư địa cắt giảm lên đến 100 điểm cơ bản với tốc độ “vừa phải”

Từ hai đánh giá trên, Waller vạch ra một lộ trình chính sách cụ thể và có tính toán. Ông xác định rằng chính sách tiền tệ hiện tại, dù sau ba lần cắt giảm liên tiếp, vẫn đang ở trong “vùng thắt chặt” (restrictive territory). Cụ thể, lãi suất quỹ liên bang trong khoảng 3.5%-3.75% hiện nay vẫn cao hơn mức “trung lập” – mức không kích thích cũng không kìm hãm tăng trưởng – ít nhất từ 50 đến 100 điểm cơ bản (0.5% đến 1%). Điều này có nghĩa Fed vẫn còn “dư địa để cắt giảm”, thậm chí có thể lên tới một điểm phần trăm đầy đủ để đưa lãi suất về dưới ngưỡng 3% mà ông cho là phù hợp.

Tuy nhiên, điểm đáng chú ý là Waller nhấn mạnh đến tính “vừa phải” (moderate pace) và “không vội vàng” (no rush) trong hành động. Ông nêu rõ Fed “không cần phải làm điều gì kịch tính” như cắt giảm 50 hay 75 điểm cơ bản trong một lần. Thay vào đó, con đường được ưa chuộng là tiếp tục cắt giảm 25 điểm cơ bản một cách ổn định tại các cuộc họp sắp tới.

Lập trường này tạo ra sự tương phản thú vị so với dự báo trung vị từ các quan chức Fed khác, vốn chỉ kỳ vọng một đợt cắt giảm duy nhất trong năm 2026, đồng thời cho thấy ông là một “con chim bồ câu” có chủ đích nhưng vẫn thận trọng.

Tuyên bố về sự độc lập trước thềm cuộc phỏng vấn với Tổng thống Trump

Khía cạnh gây chú ý không kém là những phát biểu của Waller về sự độc lập của Fed, được đưa ra ngay trước cuộc gặp mặt trực tiếp với Tổng thống Donald Trump. Khi được CNBC hỏi liệu ông có nhấn mạnh vấn đề này với Tổng thống hay không, Waller trả lời dứt khoát: “Hoàn toàn chắc chắn”. Ông viện dẫn “20 năm nghiên cứu” và một “hồ sơ học thuật dài” của mình về chủ đề này để khẳng định cam kết.

Waller cũng chỉ ra rằng, các kênh liên lạc chính thức hiện có – như các cuộc gặp định kỳ giữa Chủ tịch Fed và Bộ trưởng Tài chính – là đủ và phù hợp, ngầm phản đối việc can thiệp chính trị trực tiếp. Thông điệp này không chỉ nhằm vào Trump, mà còn là một tín hiệu trấn an mạnh mẽ gửi tới thị trường, khẳng định rằng các quyết định chính sách sẽ dựa trên phân tích kinh tế chứ không phải áp lực chính trị.

Góc nhìn từ thị trường và sự đồng thuận

Phản ứng từ giới chuyên gia và các hãng tin tài chính lớn cho thấy sự đồng thuận trong việc đánh giá cao tính nhất quán và tầm ảnh hưởng của bài phát biểu. Các tổ chức như Reuters và Yahoo Finance nhấn mạnh việc Waller ủng hộ lộ trình cắt giảm sâu hơn, tạo thành thế đối trọng rõ rệt với quan điểm thận trọng hơn của Chủ tịch Powell.

Morningstar và InvestingLive cho rằng “thị trường lao động mềm” là yếu tố then chốt có thể thúc đẩy Fed hành động. Trong khi đó, ngay sau bài phát biểu, thị trường ngay lập tức ghi nhận phản ứng giảm giá của đồng USD và sự quan tâm đến các tài sản như vàng, phản ánh kỳ vọng về môi trường lãi suất thấp hơn.

Đặc biệt, Waller cũng làm rõ một động thái kỹ thuật quan trọng của Fed: việc mua vào lượng lớn trái phiếu kho bạc ngắn hạn gần đây chỉ nhằm mục đích quản lý thanh khoản trước thời điểm thu thuế vào tháng 4, chứ “không phải là Nới lỏng Định lượng (QE)” hay một hình thức kích thích tài khóa. Lời giải thích này giúp ngăn chặn sự diễn giải sai lệch có thể gây hoang mang cho thị trường.

Một bản đồ chiến lược cho năm 2026 và hơn thế nữa

Bài phát biểu của Thống đốc Christopher Waller vào ngày 17/12 đã vượt ra khỏi khuôn khổ một bài phát biểu thông thường. Nó là sự kết hợp giữa phân tích kinh tế, lập trường chính sách rõ ràng và một tuyên bố mạnh mẽ về nguyên tắc điều hành.

Đối với nhà đầu tư, thông điệp then chốt là Fed, dưới ảnh hưởng của những tiếng nói như Waller, vẫn đang kiên định trên lộ trình nới lỏng chính sách để bảo vệ tăng trưởng và việc làm, với niềm tin vững chắc rằng lạm phát sẽ tiếp tục hạ nhiệt. Tuy nhiên, lộ trình này sẽ được thực hiện một cách thận trọng, “vừa phải”, tránh những bước đi đột ngột có thể gây bất ổn.

Trong bối cảnh cuộc chuyển giao quyền lực sắp diễn ra tại Fed, những phát biểu của Waller không chỉ định hình kỳ vọng chính sách cho năm 2026, mà còn giúp ông định vị bản thân như một ứng viên Chủ tịch có tầm nhìn cân bằng, am hiểu chuyên môn và quan trọng nhất, kiên định với sự độc lập của Ngân hàng Trung ương – yếu tố nền tảng cho niềm tin và sự ổn định của hệ thống tài chính toàn cầu.