BoE cắt giảm lãi suất xuống 3.75%: Sự cân bằng tinh tế

Trong một quyết định được ví như “món quà Giáng sinh” nhưng đầy toan tính, Ngân hàng Trung ương Anh (BoE) đã chính thức hạ lãi suất cơ bản (Bank Rate) từ 4% xuống 3.75% vào ngày 18/12/2025. Động thái này, được thông qua với tỷ lệ phiếu sít sao 5-4 trong Ủy ban Chính sách Tiền tệ (MPC), đánh dấu lần cắt giảm thứ sáu kể từ tháng 8/2024 và đưa lãi suất về mức thấp nhất trong gần ba năm.

Tuy nhiên, đằng sau con số 3.75% là một bức tranh kinh tế phức tạp, nơi những tín hiệu lạc quan về lạm phát hạ nhiệt bị phủ bóng bởi nguy cơ suy thoái và một thị trường lao động đang nới lỏng. Quyết định này không chỉ là một phép thử cho nền kinh tế Anh mà còn là thông điệp rõ ràng về một lộ trình chính sách thận trọng, không có gì được đảm bảo trong tương lai.

Một quyết định đến từ hai mặt của bức tranh kinh tế

Áp lực để BoE phải hành động đến từ sự kết hợp của hai xu hướng trái ngược nhưng đều cấp bách. Một mặt, lạm phát đang hạ nhiệt nhanh hơn dự kiến. Chỉ số Giá tiêu dùng (CPI) tháng 11/2025 giảm xuống 3.2%, thấp hơn đáng kể so với mức 3.6% của tháng 10 và quan trọng hơn là thấp hơn cả dự báo 3.4% của chính BoE. Sự sụt giảm này một phần nhờ giá thực phẩm giảm mạnh, với các mặt hàng như đường giảm 4% và mì Ý giảm 4.2%.

Chỉ số lạm phát dịch vụ, thường phản ánh áp lực lạm phát nội tại dai dẳng, cũng đã giảm từ đỉnh 5.4% xuống còn 4.4%. Các biện pháp trong Ngân sách Mùa Thu công bố ngày 26/11/2025, như giảm hóa đơn năng lượng, dự kiến sẽ tiếp tục đẩy lạm phát giảm thêm khoảng 0.5 điểm phần trăm vào tháng 4/2026, đưa nó tiến rất sát mục tiêu 2% ngay trong quý II.

Mặt khác, nguy cơ suy thoái hiện hữu ngày càng rõ, nền kinh tế Anh gần như đình trệ khi GDP quý III/2025 chỉ tăng 0.1% và dự báo cho quý IV đã được BoE điều chỉnh giảm mạnh từ mức tăng 0.3% xuống 0%. Thị trường lao động cũng ghi nhận những tín hiệu đáng lo ngại: tỷ lệ thất nghiệp tăng lên 5.1%, mức cao nhất trong bốn năm, và tỷ lệ sa thải đạt 5.3/1.000 lao động, cao nhất kể từ năm 2013 nếu không tính đến thời kỳ đại dịch.

Sự yếu kém này bắt nguồn từ nhu cầu nội địa èo uột và tâm lý thận trọng của doanh nghiệp, những người đang trì hoãn đầu tư trước những bất định về chính sách. Chuyên gia kinh tế James Smith từ ING mô tả nền kinh tế Anh lúc này là “mong manh”, buộc BoE phải dùng đến công cụ lãi suất như một “liều thuốc trợ lực” kịp thời.

Sự chia rẽ sâu sắc và thông điệp “diều hâu” đằng sau động thái “bồ câu”

Việc quyết định được thông qua với tỷ lệ phiếu 5-4 đã phơi bày sự chia rẽ sâu sắc ngay trong nội bộ những người điều hành chính sách. Năm thành viên ủng hộ cắt giảm, bao gồm Thống đốc Andrew Bailey, Sarah Breeden, Swati Dhingra, Dave Ramsden và Alan Taylor, cho rằng rủi ro lạm phát dai dẳng đã giảm bớt đáng kể và ưu tiên hiện tại là ngăn chặn nền kinh tế rơi vào suy thoái.

Trong khi đó, bốn thành viên phản đối - Megan Greene, Clare Lombardelli, Catherine L. Mann và Huw Pill - kiên quyết giữ lập trường diều hâu. Họ lo ngại rằng việc nới lỏng chính sách lúc này là quá sớm, khi áp lực tiền lương vẫn còn và kỳ vọng lạm phát chưa hoàn toàn được neo chắc ở mức mục tiêu.

Sự chia rẽ này cũng định hình nên thông điệp cực kỳ thận trọng đi kèm với quyết định cắt giảm. Thống đốc Andrew Bailey thẳng thắn thừa nhận rằng “mỗi lần cắt giảm sẽ là một quyết định khó khăn hơn”. BoE nhấn mạnh rằng lộ trình phía trước không hề được vạch sẵn và mọi quyết định tiếp theo sẽ là “closer call” - tức là những cuộc gọi cân não hơn, phụ thuộc hoàn toàn vào diễn biến của dữ liệu.

Sự thận trọng này có cơ sở từ những nút thắt kinh tế chưa được tháo gỡ. Tăng trưởng tiền lương trong khu vực tư nhân tuy đã giảm xuống 3.9% nhưng vẫn còn mạnh. Các cuộc khảo sát cho thấy mức tăng lương dự kiến cho năm 2026 vẫn ở khoảng 3.5%, và kỳ vọng giá của doanh nghiệp đạt 3.7% - những con số vẫn cao hơn mức phù hợp với lạm phát mục tiêu 2%. Điều này khiến BoE không thể hạ cánh tay lái một cách mạnh mẽ.

“Món quà” cho người vay và thách thức cho nhà đầu tư

Quyết định của BoE tạo ra tác động hai mặt rõ rệt lên các đối tượng khác nhau trong nền kinh tế. Đối với hàng triệu hộ gia đình Anh, đặc biệt là những người có khoản vay thế chấp theo lãi suất thả nổi, đây thực sự là một “món quà Giáng sinh” kịp thời.

Việc lãi suất giảm sẽ trực tiếp làm giảm chi phí trả nợ hàng tháng, giải tỏa một phần áp lực từ cuộc khủng hoảng chi phí sinh hoạt kéo dài. Thủ tướng Rachel Reeves đã hoan nghênh động thái này, coi đây là lần cắt giảm thứ sáu kể từ cuộc bầu cử tháng 7/2024, đánh dấu nhịp độ nới lỏng nhanh nhất trong 17 năm.

Tuy nhiên, trên thị trường tài chính, phản ứng phức tạp hơn. Đồng Bảng Anh (GBP) ban đầu không những không mất giá mà còn tăng nhẹ so với USD, một phản ứng trái với kỳ vọng thông thường. Điều này cho thấy giới đầu tư diễn giải động thái cắt giảm này mang tính “diều hâu” - tức là họ đánh giá cao sự thận trọng của BoE và cho rằng lộ trình cắt giảm trong tương lai sẽ rất chậm, thậm chí có thể tạm dừng.

Các tổ chức phân tích đưa ra dự báo khác nhau về điểm đến cuối cùng của lãi suất, trong khi Capital Economics dự báo lãi suất có thể xuống 3% vào cuối 2026 nếu kinh tế tiếp tục yếu, thì Fidelity International lại thận trọng hơn, dự đoán mức đáy có thể chỉ là 3.25% hoặc 3.5%. ING thì cho rằng BoE chỉ có đủ không gian cho hai lần cắt giảm nữa trong năm 2026, đưa lãi suất về 3.25%.

Viễn cảnh không chắc chắn trong một thế giới phân hóa

Tương lai chính sách của BoE phụ thuộc vào ba yếu tố then chốt cần được theo dõi sát sao: diễn biến của tăng trưởng tiền lương, kỳ vọng lạm phát từ doanh nghiệp và hộ gia đình, và tác động đầy đủ của Ngân sách Mùa Thu.

Mặc dù ngân sách này hỗ trợ giảm lạm phát trong ngắn hạn, nhưng các biện pháp tăng thuế dài hạn như đóng băng ngưỡng thuế thu nhập đến năm 2030-31 có thể lại đẩy lạm phát lên 0.1-0.2 điểm phần trăm trong giai đoạn 2027-2028.

Bối cảnh quốc tế cũng tô đậm thêm tính không chắc chắn. Trong khi BoE và Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) đang trong chu kỳ nới lỏng thận trọng thì Ngân hàng Trung ương Châu Âu (ECB) lại giữ nguyên lãi suất ở mức 2% và có những dấu hiệu cho thấy họ có thể sẽ kết thúc chu kỳ nới lỗng sớm.

Sự phân hóa này đồng nghĩa với việc chênh lệch lãi suất giữa các đồng tiền lớn sẽ tiếp tục là yếu tố chi phối chính trên thị trường ngoại hối, đòi hỏi nhà đầu tư phải có sự nhạy bén và cập nhật thông tin liên tục.

Quyết định hạ lãi suất xuống 3.75% của Ngân hàng Trung ương Anh là một nước đi cân bằng tinh tế trên dây căng thẳng giữa hai nhiệm vụ đối nghịch: hồi sinh tăng trưởng và khống chế lạm phát. Nó vừa là một công cụ hỗ trợ cần thiết cho một nền kinh tế đang chật vật, vừa là một tuyên bố thận trọng về những rủi ro vẫn còn hiện hữu.

Đối với nhà đầu tư, đặc biệt là những người mới tham gia thị trường, sự kiện này nhấn mạnh một bài học quan trọng: trong thời đại của sự bất định, không có quyết định chính sách nào là đơn giản và mọi tín hiệu lạc quan đều cần được xem xét trong bối cảnh tổng thể. Hành trình về mức lãi suất “trung lập” ước tính 3-3.5% của BoE sẽ không phải là một đường thẳng, mà là một lộ trình đầy ngoặt mình, được vẽ nên bởi từng bản báo cáo kinh tế trong những tháng tới.