Vì sao Fed phải loại bỏ giới hạn cho cơ chế repo? Một tín hiệu đỏ từ vùng đệm thanh khoản?

Ngày 16/12/2025 đánh dấu một cột mốc quan trọng khi biểu đồ Standing Repo Facility bất ngờ dựng đứng sau 4 năm ngủ đông, báo hiệu sự kết thúc của kỷ nguyên tiền rẻ. Khi “tấm nệm” 2.400 tỷ USD cạn kiệt và Fed âm thầm kích hoạt chế độ bơm tiền không giới hạn, giới đầu tư đang đứng trước một sự thay đổi chế độ (regime change) mang tính kiến tạo của thị trường tài chính toàn cầu.

Vào ngày hôm nay, 16/12/2025, nếu nhìn vào bức tranh toàn cảnh của thị trường tài chính, chúng ta đang chứng kiến những chuyển biến mà phần lớn đám đông chưa kịp nhận ra.

Trong suốt bốn năm qua, từ 2021 đến giữa năm 2025, biểu đồ của Cơ sở Repo Thường trực (Standing Repo Facility - SRF) – công cụ backstop (phòng hộ) quan trọng nhất của Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) – chỉ là một đường thẳng nằm ngang vô hồn ở mức zero. Sự tĩnh lặng này tồn tại bởi hệ thống tài chính khi đó đang “bơi” trong biển thanh khoản dư thừa, tuy nhiên, sự bình yên giả tạo đó đã chính thức bị phá vỡ.

Dữ liệu từ Ngân hàng Dự trữ Liên bang New York (NY Fed) cho thấy vào ngày 31/10/2025, SRF bất ngờ ghi nhận mức sử dụng kỷ lục lên đến 50,35 tỷ USD, con số cao nhất trong lịch sử một ngày kể từ khi cơ sở này được thành lập. Không dừng lại ở đó, dòng chảy này vẫn tiếp tục âm ỉ cháy khi đến ngày 15/12/2025, hệ thống tiếp tục ghi nhận thêm 5,2 tỷ USD được bơm ra. Đây không phải là nhiễu loạn ngẫu nhiên, mà là hồi chuông báo động cho thấy cấu trúc thanh khoản của thị trường đang trải qua một cơn địa chấn thực sự.

Để hiểu rõ tại sao SRF lại đột ngột “tỉnh giấc” sau giấc ngủ dài, chúng ta buộc phải nhìn vào sự biến mất của những “tấm khiên” bảo vệ thị trường trước đó. Cơ sở Reverse Repo Qua đêm (Overnight Reverse Repo Facility - ON RRP), nơi từng được ví như “bãi đậu xe” khổng lồ cho lượng tiền mặt dư thừa với quy mô lên tới 2.400 tỷ USD vào năm 2023, nay đã bị rút ruột gần như hoàn toàn.

Số liệu cập nhật mới nhất từ FRED vào ngày 15/12/2025 cho thấy số dư tại đây chỉ còn vỏn vẹn khoảng 2,6 tỷ USD đến 30 tỷ USD tùy thời điểm trong phiên – một sự sụt giảm khủng khiếp khiến lớp đệm an toàn này chính thức bị vô hiệu hóa.

Song song với đó, dự trữ ngân hàng (bank reserves) cũng đã rơi tự do từ đỉnh cao năm 2021, sụt giảm khoảng 1,42 nghìn tỷ USD xuống còn khoảng 2,8 đến 2,9 nghìn tỷ USD, mức thấp nhất trong bốn năm qua.

Khi cộng gộp cả hai nguồn này, tổng thanh khoản hệ thống đã bốc hơi khoảng 3,02 nghìn tỷ USD. Sự cạn kiệt này đồng nghĩa với việc hệ thống tài chính đã mất đi khả năng tự hấp thụ các cú sốc và trở nên trần trụi trước mọi biến động.

Trước bối cảnh rủi ro hiển hiện, Fed đã không ngồi yên mà thực hiện một chuỗi hành động đảo chiều chính sách nhanh đến chóng mặt, được giới chuyên gia ví như việc chuyển từ trạng thái “tự tin” sang “phòng thủ toàn diện”.

Mọi chuyện bắt đầu vào ngày 1/12/2025, khi Fed chính thức tuyên bố chấm dứt chương trình Thắt chặt Định lượng (Quantitative Tightening - QT) sau khi đã hút ròng 2.430 tỷ USD khỏi bảng cân đối kế toán trong ba năm qua. Nhưng động thái gây chấn động nhất diễn ra sau cuộc họp FOMC ngày 9-10/12/2025.

Ngay lập tức vào ngày 11/12, Fed thông báo gỡ bỏ hoàn toàn giới hạn tổng hợp (aggregate limits) đối với SRF. Thay vì bị khống chế trần, cơ chế này chuyển sang chế độ “phân bổ toàn bộ” (full allotment). Điều này có nghĩa là mọi định chế tài chính đủ điều kiện đều có thể vay bao nhiêu tùy thích, miễn là có tài sản thế chấp hợp lệ, với giới hạn kỹ thuật là 40 tỷ USD cho mỗi hồ sơ thầu nhưng không có giới hạn tổng thể cho toàn thị trường.

Chưa dừng lại ở đó, chỉ một ngày sau, 12/12/2025, Fed tái khởi động cỗ máy in tiền – dù dưới tên gọi khác – bằng việc bắt đầu mua vào Trái phiếu Kho bạc ngắn hạn (Treasury bills) với quy mô 40 tỷ USD mỗi tháng.

Mục tiêu của hành động này, theo phân tích của Wolf Richter và các chuyên gia từ Bloomberg, không phải là nới lỏng định lượng (QE) để kích thích kinh tế, mà là để quản lý dự trữ (reserve management) nhằm duy trì mức “dồi dào” (ample reserves).

Đồng thời, Fed cũng thiết lập lại hàng rào lãi suất để kiểm soát thị trường: lãi suất quỹ liên bang (Fed Funds Rate) được đưa về biên độ 3,5-3,75% sau đợt cắt giảm 25 điểm cơ bản ngày 10/12; lãi suất trả cho dự trữ (IORB) ở mức 3,65%; lãi suất cho vay qua SRF là 3,75% và lãi suất sàn ON RRP là 3,5%. Cấu trúc này được thiết kế cực kỳ chặt chẽ để đảm bảo dòng tiền không bị tắc nghẽn.

Câu hỏi lớn nhất mà không ai dám hỏi công khai: Nếu thanh khoản thực sự vẫn “dồi dào” như lời trấn an của Chủ tịch Jerome Powell, tại sao Fed phải gấp rút gỡ bỏ mọi rào cản cho vay chỉ 4 ngày sau khi kết thúc QT?

Lịch sử đã chứng minh, mỗi khi SRF hoạt động mạnh sau thời gian dài ngủ yên, nó luôn là điềm báo cho những căng thẳng hệ thống nghiêm trọng, tương tự như cuộc khủng hoảng Repo tháng 9/2019 hay cú sốc đại dịch tháng 3/2020. Các nhà phân tích độc lập nhận định rằng Fed đang thực hiện chiến lược “pre-positioning” – tức là bố trí trận địa để đón đầu rủi ro.

Việc gỡ bỏ giới hạn SRF được xem là nỗ lực xóa bỏ “stigma” - nỗi e ngại bị coi là yếu kém khi vay tiền từ Fed như một bài viết trước đó của WikiFX đã từng đề cập, khuyến khích các ngân hàng sử dụng công cụ này như một phần bình thường của hoạt động kinh doanh thay vì chỉ dùng khi hấp hối.

Nhưng, áp lực thực sự có thể đến từ đâu?

Ngoài yếu tố mùa vụ cuối năm (year-end pressures) thường thấy khi các ngân hàng chốt sổ sách, một “cơn bão” lớn hơn đang chờ đợi vào tháng 4 năm sau: Ngày Nộp Thuế (Tax Day). Khi đó, một lượng tiền mặt khổng lồ sẽ bị hút từ hệ thống ngân hàng về tài khoản của Kho bạc (TGA), có khả năng làm cạn kiệt nguồn dự trữ vốn đang mỏng manh.

Với việc ON RRP đã cạn kiệt, hệ thống không còn lớp đệm nào khác ngoài chính SRF. Do đó, việc Fed chuyển sang chế độ “bơm tiền không giới hạn” qua SRF và mua lại trái phiếu chính là sự thừa nhận ngầm rằng: Thời kỳ thanh khoản tự nhiên dồi dào đã kết thúc, và giờ đây thị trường phải sống dựa vào “bình thở oxy” của Ngân hàng Trung ương.

Đối với cộng đồng nhà đầu tư và đặc biệt là những người giao dịch trên thị trường Forex, những dữ liệu này mang ý nghĩa sống còn. Sự biến động của dòng thanh khoản USD sẽ tác động trực tiếp đến tỷ giá và xu hướng của đồng Bạc Xanh.

Khi Fed chuyển sang thế phòng thủ và bơm thanh khoản, đồng USD có thể chịu áp lực biến động mạnh, tạo ra những cơn sóng lớn trên các cặp tiền tệ chính.

WikiFX khuyến nghị các nhà đầu tư cần theo dõi sát sao dữ liệu sử dụng SRF hàng ngày từ NY Fed. Nếu con số này tiếp tục duy trì ở mức cao hoặc tăng đột biến, đó là tín hiệu đỏ xác nhận rằng căng thẳng thanh khoản đang lan rộng, và các vị thế đầu tư cần được bảo vệ cẩn trọng hơn bao giờ hết.

Tóm lại, những gì Fed thực hiện trong hai tuần đầu tháng 12/2025 – từ kết thúc QT, mua lại trái phiếu đến mở toang cửa SRF – là một chuỗi hành động thống nhất nhằm ngăn chặn một kịch bản đóng băng thị trường.

Chúng ta không nên coi thường những con số “khô khan” trên biểu đồ, bởi đằng sau mức tăng vọt của SRF là sự thay đổi hoàn toàn về cấu trúc vận hành của dòng tiền toàn cầu.