Trung Đông có thực sự hòa bình? Đâu là 3 cú sốc kinh tế có thể làm chao đảo toàn cầu?

Căng thẳng giữa Israel và Iran không chỉ là một cuộc đối đầu khu vực. Đây là một “đòn sóng thần” đang đe dọa ổn định kinh tế toàn cầu – từ năng lượng, giá cả hàng hóa, đến thị trường tài chính. Giữa bối cảnh thế giới đang cố gắng phục hồi sau đại dịch và xung đột Ukraine - Nga, chiến sự ở Trung Đông có thể là giọt nước làm tràn ly.

Dưới đây là ba tác động nghiêm trọng nhất mà cuộc xung đột này có thể gây ra đối với nền kinh tế toàn cầu.

1. Giá dầu và nguy cơ phá vỡ 130 USD/thùng

Trung Đông là trung tâm năng lượng của thế giới. Khi Israel phát động chiến dịch quân sự “Sư tử trỗi dậy” nhằm vào Iran vào ngày 13/6, thị trường dầu mỏ lập tức chao đảo. Chỉ sau một phiên, giá dầu thô tăng vọt hơn 7%, phản ánh mối lo sâu sắc về khả năng nguồn cung bị gián đoạn.

Điểm nóng nhất hiện tại chính là eo biển Hormuz – nơi trung chuyển tới 1/3 lượng dầu vận chuyển toàn cầu, tương đương 21 triệu thùng mỗi ngày. Nơi đây chỉ rộng khoảng 33km ở điểm hẹp nhất, khiến nó dễ trở thành mục tiêu trong các cuộc tấn công.

Sau khi Iran ra tuyên bố đe dọa đóng cửa eo biển này thì các chuyên gia từ Goldman Sachs và JP Morgan cảnh báo giá dầu có thể vượt ngưỡng 130 USD/thùng, kéo theo cơn bão giá lan rộng toàn cầu.

Tuy nhiên, lịch sử cho thấy Iran vẫn chưa từng đóng hoàn toàn tuyến đường này, ngay cả trong cuộc chiến Iran – Iraq (1980-1988). Bởi lẽ, việc đóng Hormuz cũng sẽ “tự hủy” đòn xuất khẩu dầu thô của chính Iran – đặc biệt là sang Trung Quốc, đối tác năng lượng chủ lực.

2. Lạm phát toàn cầu tăng vọt

Giá dầu tăng luôn kéo theo hệ lụy dây chuyền: chi phí sản xuất tăng, vận chuyển đội giá, và người tiêu dùng phải gánh chịu mọi thiệt hại. Những ngành chịu ảnh hưởng nặng nề nhất sẽ là thực phẩm, thời trang, hóa chất – những lĩnh vực tiêu thụ nhiều năng lượng.

Với các quốc gia nhập khẩu dầu, viễn cảnh lạm phát bùng phát là điều không thể tránh. Từ châu Á đến châu Âu, lạm phát sẽ làm giảm sức mua, buộc ngân hàng trung ương phải thắt chặt chính sách tiền tệ.

Ngân hàng Trung ương Anh (BoE) gần đây đã giảm lãi suất về mức 4,25% nhằm hỗ trợ kinh tế. Nhưng nếu giá dầu tiếp tục tăng, xu hướng nới lỏng sẽ buộc phải đảo chiều. Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) cũng đang “chùn tay” trong việc hạ lãi suất vì áp lực giá cả và chính sách tài khóa mới của chính quyền Mỹ.

Tóm lại, giá năng lượng tăng = lạm phát tăng = tăng trưởng chậm lại. Vòng xoáy này sẽ khiến các nền kinh tế mong manh càng dễ tổn thương.

3. Nhà đầu tư đổ tiền vào tài sản an toàn

Ngay sau khi Israel tấn công Iran, các chỉ số chứng khoán lớn rơi tự do. Chỉ số S&P 500 giảm 1,1%, Nasdaq mất 1,3%. Ở Trung Đông, sàn chứng khoán Ai Cập mất gần 8%, còn Israel giảm 1,5%.

Tại châu Âu, các chỉ số chủ lực như DAX (Đức), CAC 40 (Pháp) cũng đỏ lửa. FTSE (Anh) giảm 0,5%. Đây là dấu hiệu rõ ràng cho thấy tâm lý hoảng loạn bao trùm các nhà đầu tư.

Tuy nhiên, trong khi cổ phiếu công nghệ và bán lẻ bị bán tháo, các cổ phiếu quốc phòng và dầu khí lại ngược dòng tăng mạnh. Cụ thể, BAE Systems (Anh) tăng 3%, cổ phiếu BP và Shell tăng hơn 1%. Ở Mỹ, các nhà thầu quốc phòng như Lockheed Martin, Northrop Grumman hay RTX đều tăng giá.

Không chỉ cổ phiếu phòng thủ, giá vàng cũng nhảy vọt 1%, tiến sát đỉnh kỷ lục 3.500 USD/oz – cho thấy giới đầu tư đang đổ tiền vào tài sản trú ẩn. Đồng thời, USD và trái phiếu chính phủ cũng được săn đón, phản ánh xu hướng phòng ngừa rủi ro ngắn hạn.

Bạn có thể tham khảo bài viết cùng chủ đề từ WikiFX dưới đây.

Dầu sắp vượt 130 USD, Fed vẫn do dự, nhà đầu tư sẽ hứng chịu hậu quả như thế nào?

Giá dầu có thể vượt 130 USD khi căng thẳng tại Hormuz leo thang, trong khi Fed vẫn chưa hành động. Thị trường đang đẩy nhà đầu tư vào thế rủi ro cao.

Thông tin 2025-06-23

相关内容

Địa chính trị và kinh tế – Hai mặt của một đồng xu

Xung đột Israel – Iran không chỉ là vấn đề quân sự hay chính trị. Nó là “cơn bão” có thể làm chao đảo thị trường toàn cầu, đẩy lạm phát lên cao và đe dọa tiến trình phục hồi kinh tế.

Tuyên bố ngừng bắn từ phía Mỹ có thể phần nào xoa dịu căng thẳng tạm thời, nhưng với phản ứng dè chừng từ Iran và sự im lặng của Israel, thị trường vẫn đứng trước một dấu hỏi lớn: Liệu hòa bình có thật sự bắt đầu, hay đây chỉ là “khoảng lặng trước cơn bão mới”?

Với các nhà đầu tư và các nền kinh tế phụ thuộc vào năng lượng, điều quan trọng không phải là một thông điệp trên mạng xã hội, mà là sự thay đổi thực chất và ổn định bền vững tại khu vực.

Nếu chiến sự thực sự chấm dứt, thế giới có cơ hội tránh được một “cú sốc kép” về năng lượng và tâm lý. Nhưng nếu ngừng bắn chỉ là một bước lùi chiến thuật, thì bất kỳ diễn biến nào cũng có thể là mồi lửa cho một cuộc khủng hoảng kinh tế toàn cầu tiếp theo.

Tải ứng dụng WikiFX và đăng ký tài khoản để luôn được cập nhật những thông tin nhanh chóng và chuẩn xác nhất về tình hình thị trường tài chính và biến động toàn cầu – vì trong thời đại này, mọi quyết định đầu tư đều cần dựa trên dữ liệu kịp thời và đáng tin cậy.