Việt Nam có nên học theo London khi lực lượng chức năng cảnh báo lừa đảo tiền mã hóa?

Những thảo luận gần đây về việc xây dựng khung pháp lý cho loại tài sản này đang phát đi những tín hiệu quan trọng, đặt ra câu hỏi lớn: Liệu Việt Nam có tạo ra một môi trường đủ an toàn để đổi mới, hay sẽ đi vào vết xe đổ của sự quản lý cứng nhắc?

Tại một hội thảo cấp cao gần đây, thông điệp từ các chuyên gia rất rõ ràng: Việt Nam không nên áp dụng một cơ chế quản lý “cứng nhắc” đối với thị trường tài sản số. Ông Alastair King, Thị trưởng Trung tâm Tài chính London, nhấn mạnh rằng việc thí điểm một khuôn khổ pháp lý linh hoạt, theo chuẩn mực quốc tế là hướng đi cần thiết.

Cách tiếp cận này, tương tự cơ chế “sandbox” (khung thử nghiệm pháp lý) mà nhiều quốc gia phát triển đã áp dụng, cho phép các nhà quản lý vừa quan sát, vừa điều chỉnh chính sách mà không bóp nghẹt tiềm năng tăng trưởng của một ngành công nghệ mới.

Đây là một thông tin forex và tài chính cực kỳ đáng chú ý. Đối với các nhà đầu tư đã quen với sự minh bạch, dù chỉ mang tính chất tương đối, của thị trường ngoại hối, sự thiếu vắng một hành lang pháp lý rõ ràng cho tài sản số tại Việt Nam chính là rủi ro lớn nhất. Việc xây dựng luật chơi không chỉ bảo vệ người dùng mà còn mở đường cho các dòng vốn chính thống và thúc đẩy sự đổi mới một cách có trật tự.

Khung pháp lý mới từ Nghị quyết 05/2025/NQ-CP, do Phó Thủ tướng Hồ Đức Phớc ký, quy định rõ ràng: chỉ doanh nghiệp Việt Nam mới được phát hành tài sản mã hóa, phải có tài sản thực bảo chứng, vốn điều lệ tối thiểu 10.000 tỷ đồng (65% từ tổ chức nội địa, trên 35% từ ít nhất hai định chế tài chính như ngân hàng hoặc chứng khoán).

Nhà đầu tư nước ngoài giới hạn 49% vốn, mọi giao dịch bắt buộc bằng VND, và hệ thống công nghệ phải đạt cấp độ 4 an toàn thông tin.

Tiến sỹ Hoàng Văn Thức, Giám đốc Học viện Kỹ thuật Mật mã, nhấn mạnh: “Đây là tư duy quản trị rủi ro thông minh, vừa thận trọng vừa đột phá, bảo vệ chủ quyền số quốc gia trước nguy cơ rửa tiền hay tấn công mạng.”

Ông Phan Đức Trung, Chủ tịch Hiệp hội Blockchain Việt Nam, bổ sung rằng nghị quyết đưa tài sản mã hóa khỏi “vùng xám” pháp lý, tiệm cận chuẩn quốc tế như EU hay Singapore, nhưng thách thức lớn là vốn cao có thể kìm hãm startup – một lo ngại tương đồng với rào cản tiếp cận thông tin forex chính xác cho nhà đầu tư nhỏ lẻ.

Thực tế cho thấy, khi quy định chưa theo kịp, rủi ro sẽ lấp đầy khoảng trống.

Cơ quan công an đã liên tục phát đi cảnh báo về các thủ đoạn lừa đảo tinh vi, nơi các đối tượng tự nhận là “sàn tài sản mã hóa được cấp phép” mời gọi đầu tư Bitcoin hay Ethereum với lợi nhuận “khủng” qua website giả, hội thảo ma để chiếm đoạt tài sản của nhà đầu tư. Những chiêu trò này đánh vào tâm lý ham lợi nhuận nhanh và sự thiếu hiểu biết của một bộ phận người dân.

Vậy, tài sản mã hóa có phải “kẻ thù” của forex? Không hẳn. Chúng bổ trợ lẫn nhau: mã hóa mang tính phi tập trung cao, biến động 24/7, trong khi forex ổn định hơn với đòn bẩy kiểm soát. Việt Nam, với dân số trẻ và vị trí địa chính trị chiến lược, có thể học London áp dụng “bottom-up” – cho phép thị trường tự do trừ những gì bị cấm – để cả hai lĩnh vực cùng bùng nổ.

Nhà đầu tư nên ưu tiên nguồn thông tin forex uy tín như WikiFX, kiểm tra giấy phép FCA hoặc ASIC trước khi giao dịch.