Bong bóng AI rung chuyển: Khi Oracle và Broadcom không thể che giấu sự thật

Đầu tư 50 tỷ USD cho hạ tầng, chi tiêu vốn tăng đột biến 3.5 tỷ USD chỉ trong một quý, nhưng doanh thu vẫn không đuổi kịp kỳ vọng — đó là câu chuyện đang diễn ra tại Oracle, một trong những trụ cột của cơn sốt AI toàn cầu.

Giữa tháng 12/2025, thị trường tài chính toàn cầu chao đảo khi hai gã khổng lồ công nghệ, Oracle và Broadcom, lần lượt công bố những báo cáo tài chính vừa gây thất vọng vừa khiến nhà đầu tư giật mình tỉnh giấc. Oracle, với chi phí đầu tư hạ tầng AI phình to khó kiểm soát và tin đồn chậm tiến độ dự án, chứng kiến cổ phiếu lao dốc hơn 15% chỉ trong vài ngày. Broadcom, dù có lợi nhuận kỷ lục, vẫn bị trừng phạt vì CEO thẳng thắn thừa nhận biên lợi nhuận từ AI thấp hơn mảng truyền thống.

Hai sự kiện này không đơn thuần là chuyện nội bộ công ty; chúng như ngòi nổ cho một đợt bán tháo rộng khắp, kéo chỉ số Nasdaq giảm tới 2% và làm dấy lên nghi ngờ sâu sắc: liệu hàng nghìn tỷ đô la đang đổ vào AI có thực sự tạo ra giá trị, hay chỉ là một quả bong bóng được thổi phồng bởi kỳ vọng phi thực tế?

Oracle và Broadcom “vấp ngã” ra sao?

Oracle: Cuộc chạy đua tốn kém và những lời hứa bị trì hoãn

Ngày 10/12/2025, Oracle công bố kết quả kinh doanh quý 2 tài khóa 2026 với những con số đầy mâu thuẫn. Doanh thu 16.06 tỷ USD, tăng 14%, và lợi nhuận mỗi cổ phiếu điều chỉnh 2.26 USD nghe có vẻ tích cực, nhưng đều thấp hơn kỳ vọng của Phố Wall. Cho dù mảng đám mây trọng điểm AI (OCI) tăng trưởng 68%, vẫn không đủ để làm hài lòng thị trường.

Điểm yếu chí mạng của báo cáo từ Oracle nằm ở hạng mục chi phí, để theo đuổi các hợp đồng AI khổng lồ, đặc biệt với OpenAI, Oracle đã phải đi vay thêm 18 tỷ USD. Chi tiêu vốn (CapEx) trong quý tăng vọt 3.5 tỷ USD, đạt 12 tỷ USD — cao hơn dự báo 3.7 tỷ USD. Tổng mức đầu tư vốn cho cả năm tài khóa 2026 được nâng lên khoảng 50 tỷ USD, và gánh nặng tài chính này khiến dòng tiền hoạt động của công ty chuyển sang âm khoảng 10 tỷ USD. Một kết quả tất yếu xảy ra, cổ phiếu Oracle lập tức giảm 11.6% trong giao dịch ngoài giờ.

Cú sốc thứ hai ập đến ngày 11/12 khi Bloomberg đưa tin việc hoàn thành trung tâm dữ liệu Texas phục vụ OpenAI bị trì hoãn từ 2027 sang 2028 do thiếu lao động và vật liệu. Tin này đẩy cổ phiếu giảm thêm 4-6.5%, mặc dù Oracle khẳng định mọi tiến độ hợp đồng “vẫn đúng hạn”, nhưng niềm tin đã vỡ vụn. Giá cổ phiếu công ty nhanh chóng rơi về mức trước đợt tăng sốt tháng 9, xóa sổ phần lớn thành quả cả năm.

Broadcom: Bữa tiệc lợi nhuận với dư vị đắng về biên độ

Một ngày sau Oracle, Broadcom trình làng báo cáo quý 4 với thành tích bề ngoài xuất sắc: doanh thu 18.02 tỷ USD (tăng 28%), lợi nhuận ròng 4.32 tỷ USD (tăng 97%), vượt xa mọi dự báo. Họ còn công bố danh mục đơn hàng AI trị giá 73 tỷ USD và dự báo doanh thu AI quý tới sẽ tăng gấp đôi lên 8.2 tỷ USD.

Tuy nhiên, buổi họp với nhà đầu tư đã biến chiến thắng thành thảm họa, khi CEO Hock Tan thẳng thắn thừa nhận: “Doanh thu AI tăng nhanh có biên lợi nhuận gộp thấp hơn doanh thu phi AI”. Lý do là chi phí trả trước khổng lồ cho việc mua linh kiện, lắp ráp và vận chuyển các hệ thống máy chủ AI hoàn chỉnh. Quan trọng hơn, Broadcom từ chối đưa ra dự báo doanh thu AI cụ thể cho năm 2026, gọi đó là “một mục tiêu di chuyển”, nghĩa là không thể dự đoán.

Thị trường phản ứng tàn khốc, cổ phiếu Broadcom, vốn đã tăng 75% trong năm 2025, lao dốc hơn 11% trong ngày giao dịch tiếp theo — mức giảm mạnh nhất trong gần một năm. Thông điệp ở đây là rõ ràng: thị trường không còn mặn mà với tăng trưởng doanh thu đơn thuần, mà đòi hỏi lợi nhuận thực tế và bền vững.

Hiệu ứng Domino trên thị trường

Sự sụp đổ của hai trụ cột này nhanh chóng gây ra hiệu ứng domino trên toàn thị trường. Ngày 12/12, chỉ số Nasdaq giảm 1.4-2%, S&P 500 mất 0.9-1.1%, xóa sạch các kỷ lục vừa thiết lập. Làn sóng bán tháo lan rộng:

NVIDIA giảm 2-4%, AMD, Micron, Arm Holdings cùng chịu chung số phận. Các công ty như Celestica, TTM Technologies, Lumentum, vốn liên quan đến chuỗi cung ứng Broadcom, và các công ty bất động sản trung tâm dữ liệu (REIT) như Equinix, Digital Realty đều chịu áp lực bán mạnh.

Các quỹ theo dõi lĩnh vực trung tâm dữ liệu AI của Goldman Sachs và Morgan Stanley ghi nhận mức giảm mạnh nhất kể từ tháng 4/2025.

Theo phân tích từ Sherwood News, đây là đợt bán tháo nghiêm trọng nhất với nhóm cổ phiếu hạ tầng dữ liệu kể từ cú sốc thuế quan thời Tổng thống Trump. Sự kiện này cho thấy các khoản đầu tư AI khổng lồ đã tạo ra mối liên kết rủi ro hệ thống giữa các ngành công nghiệp.

Bong bóng AI: So sánh với dot-com và cảnh báo từ các chuyên gia

Sự kiện Oracle và Broadcom thổi bùng tranh luận về một “bong bóng dot-com phiên bản AI”. Nhiều điểm tương đồng đáng lo ngại đang xuất hiện.

Quy mô đầu tư khổng lồ phi thực tế

Các gã khổng lồ công nghệ như Google, Meta, Amazon, Microsoft được ước tính đã chi khoảng 350 tỷ USD chỉ trong năm 2025 cho hạ tầng AI. Tổng đầu tư toàn cầu có thể lên tới 1,000 - 1,500 tỷ USD, tuy nhiên, doanh thu thực từ dịch vụ AI năm 2025 ước tính chỉ khoảng 60 tỷ USD — một khoảng cách khổng lồ giữa đầu tư và thu nhập.

Định giá “trên mây” của startup

Định giá kết hợp của 10 startup AI hàng đầu (OpenAI, Anthropic, xAI...) tăng gần 1,000 tỷ USD chỉ trong 12 tháng, dù nhiều công ty có doanh thu rất khiêm tốn.

Cả 2 yếu tố trên khiến cho nhận định từ nhiều chuyên gia phân hóa rõ rệt.

Michael Burry đã mở vị thế bán khống (short) trị giá 1 tỷ USD vào NVIDIA và Palantir, cảnh báo về một đỉnh “blow-off top” cực đoan. Bob O'Donnell từ TECHnalysis Research cảnh báo: “Lo ngại về khả năng xây dựng trung tâm dữ liệu do trì hoãn, thiếu điện đang trở thành vấn đề lớn hơn nhu cầu AI.”

Ngược lại, Chuck Carlson từ Horizon Investment Services nhận định: “Tôi vẫn cho rằng cuộc chơi AI còn nguyên vẹn. Đây không phải khởi đầu của một đợt suy giảm kéo dài.” Mark Hackett từ Nationwide bổ sung: “Sự chuyển dịch lãnh đạo là cần thiết và đang diễn ra, nhưng câu chuyện AI không tắt đột ngột.”

Đáng chú ý, dữ liệu từ Ortex cho thấy lượng short interest (vị thế bán khống) chưa tăng mạnh với các cổ phiếu AI lớn, chủ yếu tập trung vào nhóm vừa và nhỏ. Peter Hillerberg từ Ortex nhận xét: “Chúng tôi chưa thấy dấu hiệu nhà đầu tư đang đặt cược lớn vào việc bong bóng AI vỡ.”

AI, Bitcoin và nguy cơ khủng hoảng thanh khoản

Cơn sốt AI không còn là chuyện riêng của ngành công nghệ mà đang ảnh hưởng sâu rộng đến hệ thống tài chính toàn cầu, đặc biệt qua kênh thanh khoản.

Phân tích từ 24/7 Wall St. chỉ ra hệ số tương quan giữa Bitcoin và cổ phiếu NVIDIA trong 3 tháng đạt mức 0.96 — gần như di chuyển hoàn toàn cùng nhau. Khi cổ phiếu AI sụt giảm vào ngày 11-12/12, Bitcoin nhanh chóng mất ngưỡng 90,000 USD. Điều này cho thấy Bitcoin đã trở thành tài sản rủi ro “beta cao” của giao dịch AI, cực kỳ nhạy cảm với tâm lý thị trường công nghệ.

Các khoản đầu tư AI khổng lồ ngày càng được tài trợ bằng nợ — thông qua phát hành trái phiếu và tín dụng tư nhân — với quy mô ước tính tăng từ 15 tỷ USD năm 2024 lên 125 tỷ USD trong năm 2025. Các ngân hàng trung ương như ECB đã cảnh báo cấu trúc này dễ tổn thương nếu tâm lý rủi ro đảo chiều. Nếu bong bóng AI xì hơi, gây ra khủng hoảng tín dụng và thắt chặt thanh khoản, Bitcoin và các tài sản rủi ro khác sẽ chịu tổn thất nặng nề nhất.

Kỷ nguyên “dễ dãi” đã kết thúc

Sự kiện Oracle và Broadcom đánh dấu một bước ngoặt tâm lý quan trọng. Jed Ellerbroke từ Argent Capital Management nhận xét chính xác: “Các nhà đầu tư không hoàn toàn bi quan về AI, nhưng họ vẫn giữ thái độ thận trọng, lo lắng và do dự.”

Thị trường đang chuyển từ giai đoạn “kể chuyện tương lai” sang giai đoạn “chứng minh giá trị thực”. Các tiêu chí đầu tư thay đổi căn bản:

• Không còn chấp nhận tăng trưởng doanh thu đơn thuần mà đòi hỏi lộ trình sinh lời rõ ràng.
• Chi tiêu vốn (CapEx) lớn từ “ưu điểm” thành “gánh nặng” cần được giải thích thuyết phục.
• Quản trị rủi ro dự án (tránh chậm trễ như Oracle) và quản lý dòng tiền trở thành yếu tố sống còn.

Dài hạn, AI vẫn là xu hướng công nghệ không thể đảo ngược với tiềm năng thực sự. Tuy nhiên, ngắn hạn, thị trường sẽ chứng kiến sự phân hóa mạnh mẽ. Các công ty có mô hình kinh doanh vững chắc, khả năng sinh lời thực tế và quản lý chi phí hiệu quả sẽ tồn tại và phát triển. Trong khi đó, những dự án dựa hoàn toàn vào vốn đầu tư mạo hiểm và kỳ vọng phi thực tế sẽ bị đào thải.

Bài học cho nhà đầu tư đại chúng là rõ ràng: cần tỉnh táo phân biệt giữa công nghệ thực và cơn sốt đầu cơ. Đầu tư vào AI không còn là việc chọn bất kỳ cổ phiếu nào có từ “AI”, mà đòi hỏi phân tích sâu về cơ bản, mô hình kinh doanh và khả năng thực thi. Thời kỳ “dễ dãi” khi mọi thứ liên quan đến AI đều tăng giá đã khép lại, nhường chỗ cho một giai đoạn đầu tư khó khăn hơn nhưng cũng lành mạnh hơn, nơi giá trị thực mới là yếu tố quyết định cuối cùng.